Artykuł podejmuje problematykę designu jako katalizatora transformacji miejskiej oraz jako narzędzia epistemicznego w ramach współczesnej kultury planistycznej. Analiza, oparta na przykładzie nowojorskiego projektu High Line oraz jego globalnych reinterpretacji – w tym The Bentway w Toronto, Cheonggyecheon w Seulu, Nordhavn w Kopenhadze oraz King’s Cross w Londynie – ukazuje paradygmatyczne przesunięcie od designu rozumianego jako estetyzacja ku designowi pojmowanemu jako mediacja i współtworzenie. Przytoczone przykłady dowodzą, że projektowanie urbanistyczne funkcjonuje nie tylko poprzez kreowanie form przestrzennych, lecz także poprzez iteracyjne procesy zarządzania, obserwacji, uczenia się i negocjacji. Część empiryczna osadza te idee w polskim kontekście, analizując przypadek krakowskiej dzielnicy Wesoła – przykładu celowego powiązania instrumentów planowania ustawowego i strategicznego (MPZP i Masterplan) oraz projektowania partycypacyjnego. Masterplan dla Wesołej (2024) stanowi próbę przełożenia globalnych zasad designu krytycznego i urbanistyki operacyjnej na grunt lokalny, tworząc „żywe laboratorium” adaptacyjnego zarządzania, mapowania afektywnego i współkreacji. W artykule wykazano, że najgłębszy potencjał transformacyjny współczesnego designu nie polega na tworzeniu nowych form, lecz na rozwijaniu zdolności miasta do projektowania samego siebie – poprzez kulturę planowania opartą na refleksji, eksperymencie i współdzielonej wiedzy.