Mapa poznawcza – mentalny obraz środowiska życia – pozwala nam osadzić realizowane czynności w konkretnej przestrzeni. Mapa poznawcza pełni podobną rolę do logiki, w której w zrozumiały sposób osadzamy komunikowane treści. Reguły myślenia i reguły działania są do siebie symetryczne: struktura języka przestrzeni jest odbiciem struktury języka potocznego. Miasto jest więc zbiorem szyfrów, opowieści i mitów, które zostały zapisane, spetryfikowane w materii miejskich ukształtowań. Parafrazując słynną formułę Wittgensteina, czy może zawężając ją nieco: „granice mego języka są granicami mego miasta”. Konstrukcja przestrzeni, podobnie jak konstrukcja języka, może organizować ludzkie odczucia i działania. Struktura miasta zawiera implicite treści kształtujące jego mieszkańców. Ten psychologiczny mechanizm był programowo wykorzystywany przez niegdysiejsze totalitarne reżimy. Pamiątki totalizmów, obecne w strukturach wielu miast straciły już – na szczęście – swój mroczny wydźwięk, lecz sny o złowrogich potęgach tkwią w dalszym ciągu w konstrukcji wielu miast europejskich. stanowiąc ich ciemną materię. Współczesne metody przetwarzania informacji pozwalają sięgnąć w głąb języka przestrzeni. Stąd już tylko krok do zdemaskowania miejskich mitów. W artykule omówiono niektóre z nich, wszczepione w tkankę urbanistycznych struktur w czasach narodowego socjalizmu. Matematyka stosowana dysponuje efektywnymi narzędziami służącymi do unieszkodliwiania i konwersji tych mitów, otwierając skażone przestrzenie miast na nowoczesność.