Celem badań jest analiza kognitywnych aspektów procesu twórczego w rysunku architektonicznym, stanowiącego zapis percepcji przestrzeni oraz twórczych transformacji, kształtujących umiejętność budowania związków przestrzennych, jak również metafor. Proces twórczy opiera się na relacjach między postrzeganiem, analizą, oraz notacją, związaną z selekcją i przekształceniem. Badania z zakresu kognitywistyki i neurokognitywistyki stanowią cenne źródło informacji na temat percepcji wizualnej oraz pomagają zwerbalizować problemy pojawiające się w procesie tworzenia. Umiejętność dokonania analizy kompozycyjnej, relacji przestrzennych, zastosowania syntezy i transformacji, kontestowanie dosłowności są niezbędne do konstruowania oryginalnych wizji inspirowanych rzeczywistością. Wszystkie te elementy wskazują na potencjał pola badań rysunku architektonicznego w tej perspektywie. Związek między kognitywistyką, a percepcją wizualną jest zatem punktem wyjścia do analizy, która zostanie przeprowadzona na przykładzie realizacji artystycznych studentów Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej. W artykule przedstawiono i poddano analizie opisowej trzy różne ćwiczenia polegające na kreowaniu przestrzeni w formie zapisu rysunkowego. Odmienność założeń pozwoli na zbadanie różnych aspektów poznawczych realizowanych w rysunku architektonicznym. Autorskie realizacje rysunkowe dotyczą zagadnień funkcjonowania motywów architektonicznych w kompozycji rysunkowej, a szeroki potencjał możliwości reinterpretacji przestrzeni w rysunku stanowi materiał badawczy, którego analiza porównawcza służy poznaniu zależności budujących formę plastyczną w procesie kreacji przestrzeni, dla której inspiracją jest architektura. Proces kształtowania formy w rysunku, poszukiwanie autorskiej wizji przestrzeni w ramach realizacji rysunkowej wspierają kształcenie, którego celem jest rozwój potencjału twórczego przyszłych architektów. Zapis idei projektowej i możliwości wizualizowania założenia architektonicznego za pomocą szkiców i rysunków pozwalają na notację koncepcji i umożliwiają dalsze poszukiwania w ramach realizowanego projektu.